De onderzoeksfase van het Strategisch Plan startte in 2020, maar werd voorafgegaan door een uitgebreide verkenningsfase. De Vlaamse Regering en Provincie Oost-Vlaanderen keurden het Strategisch Plan goed in het voorjaar van 2024. Vervolgens start de uitvoeringsfase, waarin het Strategisch Plan gerealiseerd wordt via een diverse reeks maatregelen en projecten.
Het Strategisch Plan is het resultaat van een intensief participatief proces met alle actoren in de Dendervallei. De afgelopen jaren organiseerden we verschillende participatiemomenten met steden en gemeenten, waterbeheerders, middenveldorganisaties en beleidsmakers, maar ook met inwoners van de Dendervallei. In het najaar van 2023 was er een laatste publieke informatieronde. Op infomarkten en buurtspecifieke infosessies kregen inwoners meer informatie over de resulaten van verschillende onderzoeken en de manier waarop de alternatieven ten opzichte van elkaar werden afgewogen. Dit verliep samen met een uitgebreide overlegronde met alle betrokken besturen.
Lees meer over wie de voorbije jaren zoal betrokken was.
Meer informatie over hoe we tot het Strategisch Plan kwamen lees je hieronder.
1. Verkenningsfase
2017 – 2019
2. Onderzoeksfase met Strategisch Plan
2020 – 2023
3. Goedkeuring Strategisch Plan
2024
4. Uitvoering Strategisch Plan
2024 – …
1. Verkenningsfase (2017-2019)
Tijdens deze fase brachten we de uitdagingen en probleemzones in de Dendervallei in kaart. Zo polsten we onder andere naar de impact van de wateroverlast van 2010 bij inwoners die schade ondervonden en gingen we in gesprek met steden en gemeenten. Op basis van die informatie verkenden we toen mogelijke oplossingen om schade door overstromingen in de toekomst te verminderen.
2. Onderzoeksfase met strategisch plan (2020-2023)
De opmaak van het Strategisch Plan zelf noemen we de ‘onderzoeksfase’.
Voorjaar 2020: Ambities formuleren
In 2020 werkten we, na overleg met steden en gemeenten, waterbeheerders, beleidsmakers, middenveldorganisaties en actiegroepen een ‘ambitiedocument’ uit. Dit document bevat een samenvatting van de probleemzones en uitdagingen in de Dendervallei, de missie van het Strategisch Plan en vijf scherpe, gedetailleerde ambities of subdoelstellingen. Zo vormt dit document het kompas dat richting geeft aan het Strategisch Plan Ruimte voor Water Dendervallei. Op 8 juni 2021 ondertekenden de 9 Dendergemeenten en de partners dit ambitiedocument.
Lees het volledige ambitiedocument
Najaar 2020: Ideeën verzamelen en basisprincipes verkennen
Eind 2020 werkten we enkele ‘bouwstenen’ of basisprincipes uit om wateroverlast in de Dendervallei aan te pakken. Bijvoorbeeld het versterken van woonkernen met dijken of het opnieuw overstroombaar maken van de vallei door geïsoleerde woningen weg te nemen. Een overzicht van de verschillende bouwstenen en de plekken waar ze kunnen toegepast worden, vind je in de bouwstenennota. De bouwstenen vormden de basis voor de ‘alternatieven’ (zie verder).
Lees de bouwstenennota
In december 2020 en januari 2021 kregen inwoners van de Dendervallei de kans om mogelijke scenario’s voor specifieke plekken in de Dendervallei te beoordelen. Op verschillende locaties langs de Dender stonden infopanelen waarop je kon zien welke bouwstenen daar mogelijk zijn. Per locatie waren minstens twee scenario’s mogelijk. 435 enthousiaste bezoekers en bewoners vulden onze vragenlijst in. Dit deden ze al wandelend of fietsend langs de infototems, of gewoonweg van thuis uit.
Wil jij graag weten wat de bewoners en bezoekers ervan vonden? Zet je geluid op en ontdek de belangrijkste resultaten per locatie in de filmpjes of download de resultaten in PDF.
Bekijk de resultaten
Juni 2021: Alternatieven samenstellen
Op basis van de input uit de online bevraging werkten we in 2021 samen met de steden en gemeenten en andere actoren mogelijke ‘alternatieven‘ uit. Elk alternatief bestaat uit een combinatie van maatregelen (of lokaal toegepaste bouwstenen), waarmee we onze doelstellingen willen bereiken. Zo’n alternatief bevat dus maatregelen die op verschillende plaatsen in de Dendervallei genomen kunnen worden.
Ook inwoners van de Dendervallei hebben hun mening kunnen geven tijdens verschillende participatiemomenten. In juni 2021 organiseerden we drie infomarkten over mogelijke scenario’s of ruwe ‘alternatieven’. Die vonden plaats in Geraardsbergen (23 juni), Denderleeuw (25 juni) en Aalst (26 juni).
Tijdens deze infomarkten kon je kennis opdoen over de waterproblematiek in de Dendervallei en het Strategisch Plan Ruimte voor Water. Experten gaven meer uitleg over de mogelijke oplossingen en iedereen kreeg de kans om feedback te geven.
Verder kreeg je tips over hoe jij je steentje kan bijdragen om schade door wateroverlast te helpen voorkomen. Kinderen konden hun kennis over water testen via een interactieve quiz, avonturiers vonden hun gading op de Denderbikes, wetenschapsjournalist Toon Verlinden gaf er een lezing over zijn boek ‘Weg van Water’ en in Aalst organiseerden we ook een rondleiding op de werf van de nieuwe sluis. De feedback uit deze participatiemomenten heeft ons geholpen om de alternatieven verder te verfijnen.
Bekijk de aftermovie
November 2022 - Februari 2023: Alternatieven finaliseren en voorbereiding onderzoek
De verschillende alternatieven, de types onderzoeken en de aanpak om die onderzoeken uit te voeren en de alternatieven te beoordelen, bundelden we in een Onderzoeksnota. Voor we van start gingen met de verschillende onderzoeken, kreeg iedereen de kans om nog even mee te denken tijdens infomarkten en online infosessies in het najaar van 2022. Tussen 14 november en 20 december 2022 verwelkomden we meer dan 300 inwoners van de Dendervallei op onze infomarkten en infosessies in Geraardsbergen, Denderleeuw, Aalst en Ninove én onze online infosessies. Herbekijk hier de online infosessie.
In de Onderzoeksnota vind je een beschrijving van de vijf alternatieven en welke onderzoeken we zullen uitvoeren om hun effecten te meten. Dit betekent dat er nog niets beslist is. Tot 8 januari 2023 kon je feedback geven op de Onderzoeksnota. We bundelen de feedback en wat we ermee doen in een Inspraaknota, die begin april op deze website verschijnt.
Lees de Onderzoeksnota
Bij het Strategisch Plan hoort ook een milieueffectenonderzoek (ook wel MER of ‘Milieueffectenrapportage’ genoemd). Dat brengt de mogelijkheden van elk alternatief op het milieu in beeld. Tussen 5 december 2022 en 4 februari 2023 kon je de ‘kennisgeving’ die bij het plan-MER hoort inkijken bij jouw gemeente, Departement Omgeving en op onze website. Gedurende 60 dagen kon je je verdiepen in hoe we zo’n milieueffectenrapportage uitvoeren en je opmerkingen bij de gebruikte methodiek doorgeven.
Lees de kennisgeving MER
April 2023: Finale alternatieven en onderzoeksmethodes in Inspraaknota
In het voorjaar van 2023 verwerkten we alle feedback en startten we met de verschillende onderzoeken, rekening houdende met de inspraakreacties en adviezen van de overheidsinstanties. In de Inspraaknota ontdek je welke feedback we ontvingen, wat we ermee doen en wat dat betekent voor de alternatieven. Zo lees je bijvoorbeeld dat er op basis van de feedback twee nieuwe alternatieven toegevoegd werden en dat er één alternatief geschrapt werd. Lees de Inspraaknota of bekijk de video voor een zeer beknopte samenvatting.
Lees de Inspraaknota
April 2023 – november 2023: Onderzoeken en beoordelen van de alternatieven
De voorbije maanden voerden we verschillende onderzoeken uit om de alternatieven te beoordelen. Zo wilden we een objectieve analyse maken om na te gaan welk alternatief het meest geschikt en haalbaar is. We onderzochten de effecten op de landbouw, we voerden een watersysteemonderzoek en een kosten-batenanalyse uit, en we gingen na welke overheid verantwoordelijk is voor de realisatie van de voorgestelde maatregelen. Via het ‘ontwerpend onderzoek‘ bekeken we hoe die maatregelen in het landschap kunnen passen. Die onderzoeken laten ons toe om in een volgende stap een voorkeursalternatief voor te stellen.
Eind 2023, in november en december, organiseerden we opnieuw verschillende infomarkten en een online infosessie. We stelden de resultaten van de uitgevoerde onderzoeken (milieueffectenrapport, landbouweffectenrapport, watersysteemonderzoek, kosten-batenanalyse) en de vervolgstappen van het project voor. Was jij er toen niet bij maar wil je graag de informatie eens doornemen? Dat kan! Bekijk de opname van de infosessie en de presentatie.
Bekijk de aftermovie
Eind 2023 – begin 2024: Resultaten opgenomen in Strategisch Milieueffectenrapport (S-MER)
De resultaten van het landbouweffectenonderzoek en watersysteemonderzoek werden eind 2023 opgenomen in een Strategisch Milieueffectenrapport (S-MER).
Dat is een procedure waarbij de milieueffecten van een voorgenomen activiteit, plan, programma of project systematisch in kaart worden gebracht en beoordeeld. Een S-MER zorgt ervoor dat er goed onderbouwde keuzes kunnen gemaakt worden om tot een definitief actieprogramma te komen. Tussen 22 december 2023 en 5 april 2024 werd het ontwerp Strategisch MER (S-MER) door de Vlaamse Waterweg nv voorgelegd aan de adviesinstanties voor formeel advies. Ook het publiek kreeg de kans om het S-MER in te kijken en feedback te geven tussen 22 januari 2024 en 22 maart 2024. De opmerkingen werden verwerkt in een definitieve versie. Er werd ook een verklaring over de Milieueffectenrapportage en hoe de effecten te monitoren opgemaakt door De Vlaamse Waterweg nv. Vervolgens heeft het Team Omgevingseffecten de kwaliteit van het definitieve S-MER beoordeeld en getoetst aan de richtlijnen die zij hebben opgesteld. Hun kwaliteitsbeoordeling van het S-MER werd ontvangen op 26 april 2024.
Daarnaast voerden we een kostenbatenanalyse uit. Via ontwerpend onderzoek onderzochten we hoe de maatregelen ruimtelijk kunnen worden ingepast, zowel in de bebouwde omgeving als in open ruimte. De onderzoeken lieten ons toe om de verschillende alternatieven met elkaar te vergelijken.
Op basis van de verschillende onderzoeksresultaten werden de alternatieven afgewogen en verder verfijnd tot één ontwikkelingsvisie.
Die ontwikkelingsvisie staat beschreven in het Strategisch Plan Dendervallei, dat de leidraad vormt voor de toekomstige inrichting van de Dendervallei. Het Strategisch Plan bevat naast de ontwikkelingsvisie ook een gebiedsprogramma. Dit bundelt de projecten en maatregelen die noodzakelijk zijn om de ontwikkelingsvisie uit te voeren.
Goedkeuring Strategisch Plan
In april/mei 2024 legden we het Strategisch Plan voor aan de Vlaamse Regering en de deputatie van Provincie Oost-Vlaanderen ter goedkeuring. Die nam op 31 mei 2024 een beslissing over dat plan.
Alles weten over het goedgekeurd Strategisch Plan en de vervolgstappen? Lees hier verder.
Uitvoering Strategisch Plan
De Vlaamse Regering nam op vrijdag 31 mei 2024 een beslissing over het Strategisch Plan Ruimte voor Water. Dit betekent dat de uitvoering van het Strategisch Plan kan opstarten. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering ligt bij verschillende betrokkenen. Bepaalde projecten zullen bijvoorbeeld door De Vlaamse Waterweg nv uitgevoerd worden, andere door steden en gemeenten of nog andere overheidsinstanties. De Vlaamse overheid en Provincie Oost-Vlaanderen starten, waar mogelijk, de uitvoering van bepaalde projecten al op. De Vlaamse Regering stelt een programmacoördinator aan die de kwalitatieve opmaak en uitvoering van het gebiedsprogramma moet bevorderen. Alles weten over het goedgekeurd Strategisch Plan en de vervolgstappen? Lees hier verder.
3. Goedkeuring Strategisch Plan (2024)
In 2024 leggen we het voorkeursalternatief voor aan de Vlaamse Regering ter goedkeuring. Vervolgens kan de concrete uitrol van de maatregelen uit het voorkeursalternatief opgestart worden. Dit betekent niet dat er tot dan geen maatregelen kunnen uitgevoerd worden. Maatregelen die weinig effect hebben op andere beslissingen en die snel en gemakkelijk gerealiseerd kunnen worden, kunnen al vroeger uitgevoerd worden. Om de uitvoering van het Strategisch Plan zo snel mogelijk te kunnen opstarten, werken we een gebiedsprogramma uit. Dat bundelt alle projecten en acties die minimaal nodig zijn om het Strategisch Plan uit te voeren én beschrijft wie die acties kan uitvoeren.
Klik op de volgende stap in het schema bovenaan deze pagina en ontdek wat er daarna gebeurt.
4. Uitvoering Strategisch Plan (2024-...)
Wanneer het voorkeursalternatief is goedgekeurd door de Vlaamse Regering, kan de uitvoering van het Strategisch Plan starten. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering ligt bij verschillende betrokkenen. Zo kan het zijn dat bepaalde projecten door De Vlaamse Waterweg nv uitgevoerd worden, en andere door steden en gemeenten of andere beleidsinstanties. De Vlaamse Regering bereidt waar mogelijk de uitvoering van bepaalde projecten al voor om zo snel mogelijk beschermingsmaatregelen te kunnen realiseren. Zo zal de Vlaamse Regering ook een programmaregisseur aanstellen die de kwalitatieve opmaak en uitvoering van het gebiedsprogramma moet bevorderen.