Een strategisch plan voor de Dendervallei
© Toerisme Oost-Vlaanderen
Naar een veerkrachtige Dendervallei
Het typische reliëf, de toegenomen bebouwing en de klimaatverandering zorgen er voor dat de Dendervallei gevoelig is voor overstromingen. Dat zal in de toekomst niet anders zijn, tenzij we actie ondernemen.
De Vlaamse Waterweg nv, Departement Omgeving en Provincie Oost-Vlaanderen bundelen daarom hun krachten en werken samen het Strategisch Plan Ruimte voor Water Dendervallei uit. Het doel? Zoeken naar oplossingen voor de overstromingsproblematiek die meteen ook troeven bieden voor de vallei. Denk aan mogelijkheden op het vlak van wonen, economie, natuur, landbouw en zo verder.
Hoe doen we dat?
Samen met verschillende betrokkenen in het gebied gaan we aan de slag. Aan de hand van overleg, workshops en infosessies geven we samen vorm aan het strategisch plan. Het plan moet uiteindelijk een voorkeursalternatief vooropstellen: dit is een combinatie van maatregelen die ervoor zorgt dat we
- het overstromingsrisico in de Dendervallei verminderen
- en tegelijkertijd meerwaarde creëren op andere vlakken, bv. openbare ruimte, wonen, toerisme, economie, landbouw, …
In 2017 zijn we gestart. Via workshops en verkennende gesprekken zijn de uitdagingen en probleemzones in kaart gebracht. Die resultaten vormen nu de basis waarmee we verder aan de slag gaan.
© Didier De Bruycker
Principes van meerlaagse waterveiligheid
Dit plan wordt opgesteld volgens de principes van meerlaagse waterveiligheid. Volgens deze principes moet de schade door overstromingen aangepakt worden door op 3 pijlers in te zetten:
- protectie: het beheersen van overstromingen door het omliggende gebied te beschermen vb. met dijken, keermuren, …
- preventie: het beperken van de schade door overstromingen door de woonomgeving zelf aan te passen, zoals aangepast (ver)bouwen, bouwvrij maken van gebieden
- paraatheid: zorgen voor snel inzetbare oplossingen bij overstromingen, zoals zandzakjes, crisisoefeningen, …
Samen aan de slag
Voor de uitvoering van het strategisch plan zal de inzet en het engagement van verschillende actoren nodig zijn: de waterbeheerders, gemeentebesturen, crisis- en hulpdiensten, bedrijven én inwoners van de Dendervallei zullen elk een rol kunnen spelen die bijdraagt tot een aangename en minder overstromingsgevoelige Dender.
Waarbinnen kadert dit plan?
- Stroomgebiedbeheerplan voor de Schelde
In heel Europa worden stroomgebiedbeheerplannen opgemaakt. Dat gebeurt volgens de Europese Kaderrichtlijn Water en de Overstromingsrichtlijn. Het stroomgebiedbeheerplan Schelde bevat maatregelen om een goede watertoestand te bekomen en negatieve gevolgen door overstromingen te verminderen voor de Schelde en zijn zijrivieren. Elke 6 jaar wordt het plan vernieuwd. De Dender mondt uit in de Schelde. Het Strategisch Plan voor de Dendervallei zal dus deel uitmaken van het stroomgebiedbeheerplan Schelde 2022-2027.
- Territoriaal Ontwikkelingsprogramma Dender
T.OP Dender is een ruimtelijk programma waarmee de Vlaamse overheid en de provincie Oost-Vlaanderen de bestaande samenwerking in de Dendervallei voortzetten. Zo werken ze op een meer structurele en realisatiegerichte manier samen met de partners en belanghebbenden rond een beperkt aantal grote verbindende uitdagingen. Denk aan de ruimtelijke ontwikkeling van de Dendervallei, het verhogen van de (leef)omgevingskwaliteit, het bufferen van het effect van klimaatverandering en het stimuleren van de economische groei in de regio.
Gelinkte projecten
FRAMES (Interreg project)
Tussen oktober 2016 en voorjaar 2020 onderzocht dit project hoe meerlaagse waterveiligheid kan worden uitgewerkt op buurtniveau en welke rol bewoners hierbij kunnen opnemen.
BRV Proeftuin Dendervallei
Van juni 2019 tot eind 2019 ging dit project na welke ruimtelijke veranderingen er in de Dendervallei nodig zijn om de overstromingen aan te pakken en onderzocht het welke ruimtelijke instrumenten hieraan kunnen bijdragen.
Strategisch project Denderland
Met dit project werd tussen oktober 2015 en september 2018 een eerste stap gezet om de Dendervallei op gebiedsgerichte wijze te ontwikkelen. Het project maakte het mogelijk om in partnerschap en overleg met heel wat (boven)lokale actoren na te gaan hoe uitdagingen op vlak van demografie, mobiliteit, economie, open ruimte en klimaat in de Dendervallei gezamenlijk aangepakt kunnen worden.
STAR2Cs
De kans op overstromingen neemt toe door de klimaatverandering. Ook de impact wordt groter. Sinds september 2017 richt dit Interreg 2 Zeeën project zich op het verkleinen van de kloof tussen klimaatmaatregelen en lokale initiatieven. Hiervoor zijn er proefprojecten in Engeland, Nederland, Frankrijk en België. Zowel de Vlaamse Waterweg nv, Provincie Oost-Vlaanderen en de VMM zijn partner in dit proect. Dit project loopt nog tot februari 2021.
